17. La placeta
17. La placeta
Testua
13. Jolasak Leatxeko elizpean
13. Jolasak Leatxeko elizpean ZAHARRAK:Anastasia Arlegui Suescun andrearen hitzetan. Leatxen jaio zen, 1032ko apirilaren 15ean. HIRU MARRAN Elizpeko lauza batean marrak marrazten ziren, klarionaz. Klariona horiek kare zatiak ziren, adibidez, horma zurietatik eroritakoak, edo baita lapiko puskak ere. Jolasteko, koloretako botoiak edo lapiko hautsien puskak erabiltzen ziren. Neskek jolasten zuten. HARTXINTXARRA/TOKEA Elizpeko lurzoruan 8 lauki
13. Jolasak Leatxeko elizpean Read More »
14. Entrehuertos
14. Entrehuertos Familia bakoitzak bere baratzea zuen, eta denak elkarren alboan zeuden, ubide txiki baten bi aldeetan.Baratzei esker, bizilagunek askotariko barazkiak zeuzkaten urte osoan jateko.Egunero joan behar zenuen, “behintzat egun on esatera”.Baina garaiak aldatzen doaz, eta baita baratzeak ere.Batzuk desagertu ziren besterik gabe, jabeak hil zirelako eta urrutira joan zirelako.Beste batzuk beti bezala jarraitzen dute.
12. Adiskide bat bazen
12. Adiskide bat bazen Adiskide bat bazen, baina ez zen artzaina.Txikia zen, ile beltzekoa, eta argala.Bizitza mahatsondo, gari eta pinu artean igaro zuen.Plazan gizon ausarta zen, baino ez zuen kanturik egiten.Gutxitan bakarrik, eta gehienetan lagunak zituen alboan.Bai, mendi hegaletan gora joaten zen, ez ardi bila, zizak bilatzera baizik.Zizelarre aunitzen zaindari eta jabe.Bere herria asko maitatzen
12. Adiskide bat bazen Read More »
11. Lau-mugetako harria
11. Lau-mugetako harria Leatxeko goi-lurretan, harri bat dago jarritaLau-mugetako harria, lau herriren mugarriaLeatxeko goi-lurretan, harri bat dago jarritaMendez-mende han dirauLau-mugetako harriak, lau herriren maitaleak Izko, Oibar, Leatxe, Irunberri, batzen dira leku horretan,Ibargoiti eta Oibar, belarrira solasetanIparraldean Itzaga, hegoan Kaseda ta GalipentzuAragoi marraztuz doa, alor, makaldi, baratze artean, suge itxura bereganatuz Goi-lurretatik kantari nire bihotz barrenetik,Kanta
11. Lau-mugetako harria Read More »
04. Erlategiak
04. Erlategiak Erlategi ugari egon ohi ziren Leatxen. Antzina oso ohikoa zen erleak edukitzea eta eztia produzitzea, baina gaur egun lagun gutxi batzuk baino ez dihardute horretan. Erlategien adibide asko daude herrian. Gehienak hondoratu egin dira erabili ez izanagatik, eta horien arrastoak oraindik ikus daitezke herriko hainbat tokitan. Hobekien gorde dena Salaberri etxekoa da, “El
06. “Debajo eras” Bazterreko pinua
06. “Debajo eras” Bazterreko pinua Bizitza honetan, ohikoa da zerbait ikustea eta ez jakitea zergatik dagoen hor, ez eta zertarako balio duen ere. Leku okerrean edo lekuz kanpo baleude bezala. Pertsonekin antzeko gertatzen da. Ohikoa da, batzuen kasuan, honako hauek esatea: “bere garaiari aurreratu zaio” edo — Jesukristok Ebanjelioan zioen bezala — “nire erreinua ez
06. “Debajo eras” Bazterreko pinua Read More »
05. Baltsak
05. Baltsak Leatxen baltsa ugari daude: Zaharra, Berria, Lordiakoa, Losakoa, Ezpelekoa etab. Batzuk naturalak dira, eta beste batzuk bitarteko mekanikoen bidez egin dira, baina denek helburu bera dute: abereak urez hornitzea. Fauna eta flora oso anitza da leku horietan, eta haien ur-maila baltsak elikatzen dituzten iturburuen araberakoa da, baina baita euriaren eta lurraren iragazkortasunaren araberakoa
07.Latsarri zaharrarentzako soneto bat
07. Latsarri zaharrarentzako soneto bat Gaur soneto bat nator egiteraLandartek eskatu didalakoanHasi dira komeriak gaurkoanGoazen denok latsarri zaharrera Berriaz bestelako latsarri batBadirudi existitu zela antzinaHelduentzat izanen da ahaztezinaBaina egun eraitsita dago erabat Denok hasi ginen han plisti-plastanAzkenik igerian ikasteko.Bertara joaten ginen uztailean Adarrak eta harriak garbitzekoTa uraren borborra entzun bitarteanOrdua genuen disfrutatzeko LATSARRIA Guztiok daukagu
07.Latsarri zaharrarentzako soneto bat Read More »
08. “Leatxeko igerilekua”, amets eta errealitate.
08. “Leatxeko igerilekua”, amets eta errealitate. Heldu zaigu uda. Aurten, aurrekoetan bezala, nire herri Leatxeko festak disfrutatuko ditugu. Parerik gabeko ikuspegia daukagu, mendia pinuz beteta eta larre zein zuhaitz berdez inguratuta baitago. Ahal bezain beste disfrutatu nahi dugu, eta nahi horrek herriko isiltasuna bahitzen du. Nekatuta iritsi gara. Gure herriko ziertzo hozkirri eta emankorrak gauean
08. “Leatxeko igerilekua”, amets eta errealitate. Read More »
03. Olibondo
03. Olibondo Leatxe herri polita da oso, edonon aurki ditzakezu txoko eta ibilbide ederrak. Horien guztien artean, batek, bereziki, ordura arte inoiz sentitutako sentsazio bat sorrarazi zidan; izan ere, inoiz ikusi ez nuen zerbait ikusi nuen: olibadi bat. Bertako zuhaitzak miresgarriak dira, eta aspaldiko garaietakoak dirudite haien enbor sustrai harrigarri… Sarri gerturatzen naiz bertara, eta
09. Bizitzaren arbola
09. Bizitzaren Arbola Zorte oneko arbola zara. Herriko sarbidean landatu zintuzten, betiko zaindari… Zure adarrek agurtu egiten dituzte etortzen eta joaten direnak.Asko hazi zinen, zaharra zara dagoeneko, gaixo zaude, apur bat makurtuta, baina ez du inporta nola jantzita zauden, berdin berde, zuri, edo biluzik. Dotore erakusten dituzu esmeralda eta perlazko belarritakoak. Eta sekretuak gordetzen dituzu
09. Bizitzaren arbola Read More »